Depresja u dzieci – jak ją rozpoznać?

W Polsce i na świecie coraz więcej dzieci zmaga się ze stanami depresyjnymi. Rośnie liczba samookaleczeń, a także samobójstw. Rodzice niejednokrotnie mylą symptomy depresji z innymi chorobami. Myślą, że to zwykły okres buntu lub typowe dziecięce zmienne nastroje, czy zmęczenie. Tymczasem za pewnymi objawami może kryć się depresja. O dziecięcej depresji nie mówi się wystarczająco dużo. Warto zwrócić większą uwagę na ten temat i zastanowić się, jak w ostatnim czasie zachowuje się nasze dziecko.

Czym jest depresja?

Depresję zaliczamy do zaburzeń nastroju (afektywnych). Jest to grupa zaburzeń psychicznych, charakteryzująca się występowaniem w ciągu życia ekstremalnych wahań nastroju pod postacią epizodów depresji, manii lub hipomanii. Depresja znacznie utrudnia funkcjonowanie w wielu sferach życia takich jak praca czy relacje z innymi ludźmi i jest źródłem cierpienia dla osób jej doświadczających. Szacuje się, że w Polsce choruje na nią ok. 1,5 miliona osób, a na świecie jest to aż 350 milionów. 

Wiek a depresja

Pierwsze objawy depresji najczęściej pojawiają się w okresie od późnego wieku nastoletniego do wieku średniego. W trakcie dojrzewania zwiększa się ryzyko zachorowania - nastolatki mierzą się w tym czasie z intensywnymi emocjami i często czują się niezrozumiane. Mimo tego depresja może wystąpić w każdym momencie życia - od wczesnego dzieciństwa do późnej starości.

Objawy depresji dziecięcej

Objawy tego zaburzenia u dzieci mogą różnić się od tych występujących u osób dorosłych. Należy przy tym zaznaczyć, że jak wśród osób dorosłych, tak i u dzieci objawy depresji mogą się nieco różnić u poszczególnych osób. Depresja może pojawić się nawet u tych najmniejszych, czyli dzieci poniżej pierwszego roku życia. Jest to tzw. depresja anaklityczna. Występuje jako reakcja na oddzielenie od opiekunów.  Maluchy wówczas są płaczliwe i kapryśne, nie chcą jeść, mało śpią.

Do szczególnych objawów depresji, które zwykle pojawiają się u dzieci możemy zaliczyć m.in. smutek, przygnębienie, obniżenie nastroju, płaczliwość, ale także odwrotnie nadmierną drażliwość, złość, wrogość w stosunku do innych. Ponadto, w związku z depresją, może pojawić się apatia, ograniczenie albo rezygnacja z zainteresowań i aktywności, które dotychczas sprawiały frajdę, niechęć do podejmowania codziennych obowiązków np. dziecko nie chce chodzić do szkoły, uczyć się, wstawać rano, a także niskie poczucie własnej wartości, spadek energii, zaburzenia koncentracji, zwiększenie lub zmniejszenie apetytu, spowolnienie lub wręcz pobudzenie aktywności ruchowej, depresyjne myślenie, a także działania autoagresywne i myśli samobójcze.